Aviair metapneumovirus (aMPV) (eerder kalkoenrhinotracheïtisvirus genoemd) veroorzaakt ziekte bij kippen en kalkoenen (resp. ook dikke koppenziekte of swollen headsyndrome en turkey rhinotracheitis genoemd). Andere soorten waaronder fazanten, parelhoenen, eenden en wilde vogels zouden eveneens gevoelig zijn voor infectie zonder dat bij deze soorten de ziekte aangetoond werd.
Het virus waarvan er 4 verschillende subtypes bestaan A, B, C, D, behoort tot de Paramyxoviridae, genus metapneumovirus. Infectie gebeurt na direct contact of door besmet materiaal. Het virus repliceert in het ademhalings- en het voortplantingsstelsel met acute ademhalingsproblemen, legdaling en eischaalafwijkingen tot gevolg. De ergheid en de mortaliteit van deze ziekte wordt bij kalkoenen en eenden bepaald door secundaire bacteriële infecties zoals Bordetella avium, Mycoplasma gallispeticum, Pasteurellae ssp. De ziekte kan op elke leeftijd voorkomen maar jongere dieren zijn vaker erger aangetast met een hogere mortaliteit (tot 80%). Aangezien besmette vogels slechts een aantal dagen het virus uitscheiden, wordt aangenomen dat er geen latente infecties of dragers van het virus voorkomen.
Vaccinatie van kippen tegen aviaire rhinotracheïtis zie Rhinotracheïtis (kip)
Levende verzwakt aMPV (kalkoen rhinotracheïtisvirus) ter preventie van deze aandoening