Deze aandoening wordt gekenmerkt door een tonische kramptoestand van de dwarsgestreepte spieren veroorzaakt door het tetanospasmine, een exotoxine gevormd door Clostridium tetani. Deze kiem kan wonden (bijvoorbeeld steekwonden) of de navel infecteren wanneer hier een anaeroob milieu aanwezig is. Ze is niet invasief en haar vermeerdering beperkt zich tot de wonde. Hier wordt het tetanospasmine gevormd dat via de zenuwvezels en/of lymfe- en bloedvaten het centraal zenuwstelsel bereikt. Het toxine werkt in op de ventrale hoorn van het ruggenmerg en ter hoogte van de hersenstam. Het blokkeert ter hoogte van de presynaptische zenuwuiteinden de vrijstelling van neurotransmittoren zoals glycine of gamma-aminoboterzuur. Hierdoor worden vooral de remmende neuronen geïnhibeerd. Door het blokkeren van de synapsen van deze remmende neuronen ontstaan de kenmerkende spierspasmen.
Combinatievaccins tetanus met influenza.
Vaccins op basis van het geïnactiveerde exotoxine van C. tetani kunnen een zeer goede bescherming induceren tegenover deze aandoening. Er worden meerdere vaccinatieschema’s opgegeven in de literatuur. Een dier dat voor het eerst gevaccineerd wordt, moet tweemaal ingespoten worden met een interval van vier tot zes weken. Bij veulens afkomstig van een gevaccineerde merrie kan de maternale immuniteit interfereren met vaccinatie tot de leeftijd van ongeveer 4 - 5 maanden. Een derde toediening van het vaccin gebeurt best zes maanden tot een jaar na de tweede toediening. Daarna raadt men aan om jaarlijks tot driejaarlijks te hervaccineren. Ook bij dieren met een verdachte wonde wordt hervaccinatie aangeraden. Drachtige merries krijgen één tot drie maanden voor de verwachte partus een rappelvaccinatie met een vaccin waarvan de bijsluiter vermeldt dat gebruik ervan tijdens de dracht veilig is. Hun veulens zijn vervolgens gedurende één tot vier maanden beschermd via colostrale immuniteit. Bij neonatale veulens afkomstig van niet-gevaccineerde merries kan het toedienen van antistoffen tegenover het exotoxine van C. tetani aangewezen zijn. Zie Antisera tegen tetanus.