Pleuromutulines (tiamuline en valnemuline) worden gebruikt bij varkens en in mindere mate bij konijnen en pluimvee. De verschillende producten met pleuromutilines die in Europa beschikbaar zijn, zijn voornamelijk bedoeld voor groepsbehandeling via het voeder of het drinkwater. Pleuromutulines zijn essentieel voor de behandeling van varkensdysenterie (Brachyspira hyodysenteriae) resistent tegen macroliden. Bovendien worden in de humane geneeskunde pleuromutilines toegediend voor de behandeling van infecties met meticilline resistente Staphylococcus aureus (MRSA). Deze zoönose vormt een reëel gevaar voor het verspreiden van pleuromutulineresistentie van het dier naar de mens. Het beperken van resistentie-ontwikkeling is bijgevolg cruciaal zowel voor de geneeskunde als voor de diergeneeskunde.
Beperking van resistentie-ontwikkeling start met het vermijden van onnodige behandelingen en het vermijden van preventief gebruik van deze antibiotica. De principes van een verantwoord gebruik worden daarom in de Samenvattingen van de Productkenmerken (SPK’s) opgenomen die gebaseerd zijn op de aanbevelingen hieromtrent van het Committee for Medicinal Products for Veterinary Use (CVMP) van het Europese Geneesmiddelenagentschap.
- Pleuromutilines mogen enkel toegediend worden voor de curatieve behandeling. De preventieve behandeling is enkel toegestaan in eradicatieprogramma’s voor varkensdysenterie. Deze programmma’s moeten beperkt worden in de tijd en moeten gepaste maatstaven bevatten om de doeltreffendheid te meten. Dit zal duidelijk vermeld worden in alle SPK’s, en indicaties voor preventief gebruik anders dan hierboven vermeld, zullen worden geschrapt uit de SPK.
- In de indicaties moet het gebruik van het product duidelijk geformuleerd worden. De algemene indicatie ‘behandeling van infecties’ moet worden vermeden. Indicaties met het oog op de verbetering van de productie (zoals verhoging van de voederefficiëntie of verbetering van de groei) worden niet beschouwd als geldige indicaties en moeten worden geschrapt.
- De behandelingsduur moet worden beperkt tot de tijd die nodig is om de ziekte te genezen. De SPK’s waarin de behandelingsduur te lang is, zullen worden herzien.
- Bij de dosisselectie moet zoveel mogelijk rekening gehouden worden met risico’s voor resistentieselectie.
Implementatie van deze regels voor “voorzichtig gebruik” is de hoeksteen om resistentie te beperken. Andere factoren zoals de bioveiligheid op het bedrijf en maatregelen die de gezondheid van het dier ten goede komen en bijgevolg de noodzaak om te behandelen verkleinen, zijn evenzeer belangrijk. Het CVMP benadrukt tevens het nut van eradicatieprogramma’s i.v.m. varkensdysenterie om het gebruik van pleuromutulines te beperken en vraagt de bevoegde instanties resistentie in Brachyspira hyodysenteriae en therapiefalen beter te monitoren.
Bron: Reflection paper on use of pleuromutilins in food producing animals in the European Union: development of resistance and impact on human and animal health EMA/CVMP/SAGAM/919489/2012-CONSULTATION