Vanuit de praktijk komen er regelmatig opmerkingen of vragen in verband met een vermoeden van verminderde werking van bepaalde specialiteiten op basis van macrocyclische lactones tegen Parascaris equorum bij jonge veulens.
Resistentie of vermoedens van resistentie van Parascaris equorum tegen macrocyclische lactones bij veulens, werden recent in diverse Europese landen gemeld: tegen ivermectine en moxidectine in Nederland (Boersema et al., 2002), tegen ivermectine in het Verenigd Koninkrijk (Stoneman en Coles, 2006), Denemarken (Schougaard en Nielsen, 2007) en Duitsland (Von Samson-Himmelstjerna et al., 2007), tegen ivermectine en moxidectine in het Verenigd Koninkrijk (Peaty, 2008) en ivermectine in Zweden (Lindgren et al., 2008).
Bij de keuze van het anthelminthicum moet dus, onder meer, rekening gehouden worden met het mogelijk optreden van resistentie. Macrocyclische lactones zijn in hoge mate werkzaam tegen strongyliden, maar ze dienen blijkbaar met de nodige voorzorg gebruikt te worden voor infestaties met ascariden. Benzimidazoles en pyrantel blijken daarentegen wel werkzaam te zijn tegen infestaties met ascariden. Zo bleken pyrantelpamoaat (Schourgaard en Nielsen, 2007) en fenbendazole (Hearn en Peregrine, 2003) werkzaam te zijn tegen P. equorum-wormen die de behandeling met ivermectine overleefd hadden. Door het veelvuldig optreden van resistentie dient de werkzaamheid van benzimidazoles tegen kleine strongyliden dan weer gecontroleerd te worden. Omdat veulens in de meeste gevallen zowel met ascariden, als met strongyliden geïnfesteerd zijn en omdat een wormbehandeling nooit selectief tegen één soort kan uitgevoerd worden, lijkt het ontstaan van resistentie in strongyliden en ascariden dan ook haast onvermijdelijk te zijn op kortere of op langere termijn. Dierenartsen worden daarom aangemoedigd om niet blind te ontwormen. Periodiek mestonderzoek per leeftijdscategorie kan aantonen welke dieren ontwormd dienen te worden en welke niet. Het effect van de behandeling moet regelmatig gecontroleerd worden aan de hand van zogenaamde faecal egg count reduction testen. Bijkomend zijn het regelmatig verwijderen van de mest uit de boxen (dagelijks) en van de weide (min. 2 x per week) en het beperken van het aantal dieren op de weide, eenvoudige maatregelen om de infestatiedruk te verlagen.
Wanneer er ondanks een correct gebruik van het anthelminthicum (juiste manier bewaard, correcte dosis toegediend en gebruikt vóór expiratiedatum van het product) kort na de behandeling (10 - 14 d) ascariseieren worden aangetroffen in de mest van de behandeldde veulens, kan dit, in het kader van de farmacovigilantie, als een vermoeden van verminderde werkzaamheid van het product tegen deze parasiet gemeld worden bij de diensten van het FAGG (adversedrugreactions_vet@fagg.be).
Actieve substanties in anthelminthica die voor het paard gebruikt kunnen worden en hun belangrijkste eigenschappen
|
Benzimidazoles |
|
|
Pyrantel |
|
|
Ivermectine |
|
|
Moxidectine |
|
|
Praziquantel |
|
Referenties
- Boersema JH, Eysker M, Nas JW. Apparent resistance of Parascaris equorum to macrocylic lactones. Vet Rec. 2002 Mar 2;150(9):279-81
- Hearn FP, Peregrine AS Identification of foals infected with Parascaris equorum apparently resistant to ivermectin. J Am Vet Med Assoc. 2003 Aug 15;223(4):482-5, 455
- Lindgren K, Ljungvall O, Nilsson O, Ljungström BL, Lindahl C, Höglund J.Parascaris equorum in foals and in their environment on a Swedish stud farm, with notes on treatment failure of ivermectin. Vet Parasitol. 2008 Feb 14;151(2-4):337-43
- Peaty M. Parascaris equorum resistance to moxidectin? Vet Rec. 2008 Mar 22;162(12):387. (Comment in: Vet Rec. 2008 Apr 12;162(15):491)
- Schougaard H, Nielsen MK.Apparent ivermectin resistance of Parascaris equorum in foals in Denmark. Vet Rec. 2007 Mar 31;160(13):439-40
- Stoneham S, Coles G.Ivermectin resistance in Parascaris equorum. Vet Rec. 2006 Apr 22;158(16):572
- von Samson-Himmelstjerna G, Fritzen B, Demeler J, Schürmann S, Rohn K, Schnieder T, Epe C. Cases of reduced cyathostomin egg-reappearance period and failure of Parascaris equorum egg count reduction following ivermectin treatment as well as survey on pyrantel efficacy on German horse farms. Vet Parasitol. 2007 Mar 15;144(1-2):74-80. Epub 2006 Nov 16