Folia Veterinaria

Isoxazolines: veilig en doeltreffend, maar blijf alert op bijwerkingen

datum publicatie: 27-03-2025
Doeldier
hond
kat
Indicatie
vlooien
teken
schurftmijten en luizen
Actief bestanddeel
sarolaner
fluralaner
esafoxolaner
afoxolaner
lotilaner
Topics
Antiparasitica
Farmacovigilantie

Isoxazolines worden vaak en doeltreffend gebruikt tegen ectoparasieten bij honden en katten. Ze worden algemeen als veilig beschouwd, maar zoals bij elk geneesmiddel kunnen bijwerkingen optreden, zoals aangegeven in de SKP.

Recent analyseerden Bates et al. (2024) meldingen aan de Britse en Nederlandse antigifcentra die mogelijks gelinkt zijn aan toediening van isoxazolines. Volgende zeldzame neurologische symptomen werden gerapporteerd:

  • Spiertremoren
  • Ataxie
  • Convulsies
  • Hyperesthesie

Deze zeldzame symptomen werden door de eigenaar opgemerkt na behandeling of accidentele inname van een isoxazoline bij honden en katten. Bij honden werden de neurologische symptomen opgemerkt na orale inname van therapeutische dosissen of accidentele overdosering. Bij katten werden de neurologische symptomen opgemerkt na topicale toediening bij therapeutische dosissen of accidentele orale inname van producten bedoeld voor honden. In alle situaties waar er informatie beschikbaar was over de afloop, herstelden de dieren volledig

Zowel de incidentie als het verband tussen dosis en ernst van de symptomen werden in deze studie niet vastgesteld. De tijd tussen blootstelling aan het geneesmiddel en het optreden van de bijwerkingen varieerde sterk (van 15 minuten tot 30 uur), waardoor een causaal verband moeilijk aan te tonen valt. Tot nu toe worden deze ongewenste effecten als ‘zeer zelden’ gekwalificeerd in de SKP (< 1/10.000). 

In België werden tussen 2014 en 2023 gelijkaardige neurologische symptomen gemeld die mogelijks verband houden met het gebruik van isoxazolines. Omdat ook deze gegevens geen rekening houden met verkoopcijfers, kan de incidentie van deze bijwerkingen niet worden bepaald. Bovendien ontbreken details over de individuele meldingen, wat het aantonen van een causaal verband tussen het product en het ongewenste effect bemoeilijkt. 

Een overzicht van de gemelde neurologische bijwerkingen bij hond en kat in België is weergegeven in Figuur 1.

Overzicht van meldingen van neurologische bijwerkingen mogelijks gelinkt aan isoxazolines bij hond en kat in België (periode 2014-2023)

Figuur 1: Overzicht van meldingen van neurologische bijwerkingen mogelijks gelinkt aan isoxazolines bij hond en kat in België (periode 2014-2023)(FAGG)

Om de veiligheid van een geneesmiddel voortdurend te kunnen bewaken, blijft het essentieel om als dierenarts elke bijwerking te melden aan het FAGG. Ook de bijwerkingen die reeds vermeld staan in de SKP. 


Referentie