Infectieuze bronchitis (IB) bij gevogelte wordt veroorzaakt door een coronavirus dat wereldwijd voorkomt en zich snel verspreidt in niet-gevaccineerd pluimvee. Door de vele mutaties en recombinaties, kan het IB-virus snel wijzigen in een nieuwe variant of een nieuw serotype. Vaccinatie leidt niet steeds tot dezelfde mate van kruisbescherming tegen een heteroloog veldvirus.
In het vaccinatieprogramma moet rekening gehouden worden met de circulerende serotypes. Om een zo breed mogelijke bescherming te hebben, kan de vaccinatie uitgevoerd worden met IB-vaccins die 2 serotypes bevatten of door in het vaccinatieschema de achtereenvolgende vaccinaties uit te voeren met twee (of meer) serotypes. Aangezien het Massachussetts-serotype het meeste voorkomt, is het ook vanzelfsprekend dat al het pluimvee tegen dit serotype wordt gevaccineerd.
Levende vaccins met één of twee IB-stammen – combinatievaccins met geïnactiveerd IB-virus en andere virussen.
Vaccins met levend verzwakt infectieuze bronchitisvirus worden tijdens de opfokperiode toegediend voor vroege bescherming en om toekomstige leghennen en reproductiedieren te primen. Geïnactiveerde vaccins worden als booster toegediend aan leg- en reproductiedieren voor ze worden overgeplaatst. Mestkippen worden in de regel slechts 1 maal gevaccineerd (lft 1 dag). De combinatievaccins van IB met ND of IB met EDS en het aviair rhinotracheïtisvirus, zijn geïnactiveerde vaccins die 3 à 4 w voor de leg toegediend worden om de leg- en reproductiedieren te hervaccineren. Legkippen kunnen na het inzetten van de rui gehervaccineerd worden.
Hobby- en sierpluimvee kan in de lente en in de herfst gevaccineerd worden met een levend vaccin met Massachussetts-stam en/of levend vaccin met een variantstam.
Entschema’s tegen het IB-virus geven niet steeds een voldoende bescherming gedurende de ganse legperiode. Op bedrijven waar toch nog regelmatig legdalingen door IB-infecties worden vastgesteld, kan de dierenarts een aangepast entschema uitwerken, eventueel toepasbaar gedurende de legperiode. In de bijsluiter van het vaccin wordt vermeld of het vaccin al of niet tijdens de leg mag worden toegediend.
Indien IB op mestkuikenbedrijven een probleem is of op plaatsen waar de velddruk hoog is, kan tijdens de mestperiode een hervaccinatie worden aanbevolen, met naast de klassieke Massachussetts-stammen, variantstammen die gekozen worden in functie van het circulerend wildvirus.
Aangezien IB-virus snel geïnactiveerd kan worden, zal het zorgvuldig bereiden en toedienen van levende IB-vaccins een belangrijke rol spelen in de optimale werkzaamheid van de vaccinatie.